13 sierpnia 2021

Notatki indeksowe Umberto Eco i metoda zettelkasten Niklasa Luhmanna

 Odnajduję coraz więcej ciekawych koncepcji, które nie tylko pojawiają się wokół metody zettelkasten, co ją poprzedzają. Właściwie to nic dziwnego, metoda karteluszkowa Luhmanna nie jest niczym rewolucyjnym. To bardzo prosty i uniwersalny sposób. Ale pewnie przez to budzący tyle zachwytu.

Otóż czytając tekst Zettelkasten for Writers ↗ Evy Deverell (Deverell 2020), w sekcji tekstów do przeczytania ↗, trafiłem na tekst abramdemskiego, zatytułowany The Zettelkasten Method ↗ (abramdemski 2019), w którym z kolei trafiłem na informację, że Umberto Eco proponował przechowywać swoje notatki z myślami (idea notes) i notatki literaturowe (reading notes, literature notes) w osobnych pudełkach, czy też zestawach notatek. Z kolei notatki są określane jako notatki indeksowe (index cards).

Umberto Eco similarly advises keeping idea notes and reading notes on separate sets of index cards (abramdemski 2019)

Poszedłem więc dalej tym tropem. W końcu abramdemski cytował tekst Dana Shefflera Reading Notes ↗ (Sheffler 2015). I tam od razu trafiłem na informację, że Eco pisał o tym w książce How to Write a Thesis (Eco 2015), wydanej oryginalnie w języku włoskim, jako Come si fa una tesi di laurea: le materie umanistiche w 1977 roku. Po polsku ta książka ukazała się jako Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów w 2008 roku.

Na marginesie tylko dodam, że Sheffler napisał swój tekst w październiku 2015 roku. Z kolei w maju tego samego roku napisał tekst My Zettelkasten in Sublime ↗, w którym -- napiszę to bardzo skrótowo, ponieważ nie przeszedłem jeszcze przez wszystko -- opisuje, jak robi swoje notatki w programie Sublime Text ↗, przygotowując je korzystając z języka znaczników Markdown ↗ i zapisując je jako pliki .md. Przypomina mi to też to, co pokazywał Christian Adleta w swoim filmie How My Cheap ZettelKasten Works Ep. 1 ↗.

W związku z tym to bardzo interesujące, jak ten pomysł funkcjonował znacznie wcześniej, niż wielu osobom, które to wszystko obecnie opisują, się wydaje. Oczywiście moda na aplikacje do notowania, notowanie metodą zettelkasten i tworzenie tekstów przy użyciu Markdown, pojawiła się w zeszłym roku -- tak mi się wydaje -- jednakże musiała się skądś wziąć. Dlatego tym chętniej przeszukuję źródła i doszukuję się właśnie takich informacji, jak ta, o której tutaj piszę.

Jeszcze nie przeczytałem i nie przemyślałem tych wszystkich tekstów porządnie. Dzielę się póki co tylko świeżym spostrzeżeniem. Ponadto chcę zajrzeć do książki Eco, która -- muszę przyznać -- już kiedyś pojawiła się przed moimi oczami. Możliwe, że nawet na studiach czytałem jej fragmenty. Ale czy ja wtedy poważnie o tym wszystkim myślałem? Pora do tego wrócić.

Podsumowując jednak, metoda opisana przez Eco różni się od metody Luhmanna przede wszystkim tym -- z czego do tej pory zrozumiałem -- że nie kładzie aż tak wielkiego nacisku na relacje między notatkami i proces linkowania. Jednakże to, co dla obu wspólne, to notowania na pojedynczych kartkach, na karteluszkach, które następnie funkcjonują w określony sposób, a także tworzenie rzetelnych indeksów, które pozwalają nawigować pomiędzy gromadzonymi notatkami i poprzez gromadzone notatki.

Jest więc sporo solidnej wiedzy, z której warto skorzystać. Z kolei Sönke Ahrens w swojej książce (Ahrens 2017) o tym nie wspomina. Niewielu też youtuberów o tym wspomina. Jeszcze mniejsza ich liczba pokazuje, jak ten system u nich działa. W większości to takie podglądowe prezentacje, mające raczej charakter encyklopedyczny. Ale to już temat na inny raz.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Czytaj więcej…

Rieck: dlaczego warto pisać

Bastian Rieck we wpisie Why Write? na swoim blogu pisze o pisaniu jako wyjątkowym narzędziu komunikacji. Udziela tym samym trzech odpowied...

Możesz przeczytać jeszcze…